Jak przygotować dziecko w spektrum i siebie do badania wzroku u specjalisty ?

Jak przygotować dziecko w spektrum (nie tylko) i siebie (jako rodzica) do badania wzroku u specjalisty (optometrysty lub okulisty)?

Jestem optometrystą, który interesuje i specjalizuje się w badaniu oraz terapii widzenia, przede wszystkim dzieci. Jako rodzic dziecka w spektrum, szczególnie zwracam uwagę na podejście i komfort jego badania w gabinecie. Zdarza się, że dorośli pacjenci, już po badaniu, pytają mnie o możliwość zbadania dziecka. Znaczna ilość tych osób chce wiedzieć jak może przygotować swoje, już świadome dziecko, do takiego badania, ponieważ zauważają, że jest ono „bardziej wrażliwe” niż inne dzieci i lubi wiedzieć co się będzie działo. W związku z tym przyszedł mi do głowy pomysł, aby napisać artykuł, który wyjaśni czego mogą się podczas takiej wizyty spodziewać i sprawi, że będzie to miłe i „przewidywalne” spotkanie. Oczywiście należy wziąć pod uwagę fakt, że każdy specjalista ma „swoje” przyzwyczajenia i metody i jest to tylko ogólny zarys badania, który może się nieznacznie różnić w zależności od gabinetu.

Badanie wzroku dziecka to nie tylko sprawdzenie ile widzi i czy występuje u niego wada wzroku, ale także określenie jak funkcjonuje układ wzrokowy. Dlatego też bardzo ważne jest przeprowadzenie takiego badania u dziecka zanim rozpocznie naukę w szkole. Dzieci, nie tylko w spektrum, to istoty bardzo wrażliwe, dlatego ważny jest wybór takiego specjalisty i gabinetu w którym będą mogły się poczuć swobodnie i bezpiecznie. Na rynku mamy różnych specjalistów zajmujących się badaniem wzroku u dziecka. Są to między innymi: okuliści, optometryści czy ortoptyści.

Okulista to lekarz zajmujący się diagnozą i leczeniem chorób oczu. Badanie okulistyczne opiera się na ocenie stanu zdrowia oczu. Zwykle to właśnie do okulisty kierujemy nasze pierwsze kroki, gdy podejrzewamy problem ze wzrokiem. Optometrysta to osoba która ukończyła studia wyższe, jest specjalistą w dobrze korekcji okularowej lub soczewek kontaktowych u osób, które mają wadę wzroku. Optometryści specjalizują się również w terapii widzenia, zalecanej w przypadku wystąpienia problemów z funkcjami wzrokowymi takimi jak np: akomodacja, ruchomość oczu czy niedowidzenie. Ortoptysta to osoba, która ukończyła szkołę policealną i zajmuje się prowadzeniem ćwiczeń wzrokowych, zwykle we współpracy z okulistą strabologiem, zajmującym się zezami.

Wskazówki jak przygotować siebie i przede wszystkim dziecko do wizyty

Zanim zaplanujesz badanie wzroku swojego dziecka, weź pod uwagę jego wiek oraz swoje oczekiwania. Oto kilka wskazówek jak przygotować siebie i przede wszystkim dziecko do wizyty. Każde dziecko, a zwłaszcza to w spektrum lubi wiedzieć co się będzie działo, jak długo będzie trwało badanie oraz, najważniejsze: czy będzie bolało? Oto kilka wskazówek.

1. Dokonaj wyboru gabinetu tak, aby był on przyjazny dla dziecka, a specjalista który w nim bada znał specyfikę rozwoju dziecka, zwłaszcza w spektrum.
2. Ponieważ jako rodzic, najlepiej znasz swoje dziecko, rozważ wizytę „wstępną”, na której dziecko zapozna się z gabinetem i sprzętem, który nie zawsze wygląda przyjaźnie (niektóre gabinety na to pozwalają).
3. Zanim udacie się na wizytę omówcie co będzie się działo, aby dziecko mogło się czuć bezpiecznie. Ponieważ, jako rodzic możesz tego nie wiedzieć przedstawię kolejne etapy badania:
   1. Badanie komputerowe: specjalista sprawdzi wstępnie ewentualną wadę specjalnym urządzeniem, które wygląda najczęściej tak:

      

   2. Badanie ostrości widzenia: specjalista sprawdzi widzenie każdego oczu osobno oraz obojga razem. W tym celu założy dziecku okulary próbne lub skorzysta z tzw foroptera:
      Warto z dzieckiem, które nie zna jeszcze liter przećwiczyć pokazywanie kierunków ręką: góra, dół, prawo, lewo. Specjalista może użyć, na przykład takich symboli:
      Wówczas zadaniem dziecka jest pokazanie przy pomocy ręki, jak ułożone są ramiona symbolu.
   3. Badanie widzenia obuocznego: do tego badania mogą zostać użyte pomoce takie jak: kolorowe (czerwono-zielone) okulary, okulary przypominające te przeciwsłoneczne, oraz różnego rodzaju obrazki. Jeśli Twoje dziecko, czegoś się boi, np: owadów koniecznie poinformuj o tym specjalistę, aby uniknąć nieprzyjemnych doznań ze strony dziecka.
   4. Badanie ruchomości i ustawienia oczu: tutaj możemy się spodziewać użycia, różnego rodzaju patyczków z obrazkami, pacynek oraz specjalnej zasłonki. Osoba badająca będzie zasłaniać raz jedno raz drugie oko, a zadaniem pacjenta jest patrzenie na wskazany obiekt oraz ewentualne poinformowanie co się z nim dzieje.
   5. Specjalista może także użyć specjalnego światełka oraz innego świecącego narzędzia. Jeśli dziecko ma dużą wrażliwość na światło oraz boi się ciemności poinformuj o tym koniecznie.

Jeśli specjalistą, na którego się najpierw zdecydujesz, będzie okulista, warto porozmawiać z dzieckiem o możliwości zakropienia oczu. Powinieneś ostrzec go, że krople mogą spowodować chwilowe szczypanie, które jednak szybko minie, oraz że może po nich przez jakiś czas gorzej widzieć (szczególnie z bliskiej odległości). Jeśli Twoje dziecko należy do tych naukowo analizujących rzeczywistość, to powiedz, że czasem są one potrzebne, aby sprawdzić jaka wada wzroku tak naprawdę jest i że nie zawsze da się ją wykryć poprzez tradycyjne metody, takie jak np. przystawianie szkiełek (soczewek) do oczu. Czasem trzeba pomóc mięśniom oczu się rozluźnić. Zakropienie pomoże też okuliście dokładniej sprawdzić, specjalnym przyrządem czy oko „w środku” jest zdrowe.

Jeśli Twoje dziecko jest osobą, tzw. „wysokowrażliwą” i bardzo szybko zraża się do miejsc, które kojarzą się z jakimś dyskomfortem, warto rozważyć, oczywiście ze specjalistą, czy zakropienie jest bardzo potrzebne. Są metody, które przy odrobinie cierpliwości, czasu i zabawy z pacjentem pomagają wpłynąć rozluźniająco na oczy. Oczywiście, nie każdy specjalista ma na to czas. Jednak będąc rodzicem dziecka, które mocno odczuwa i analizuje, spróbuj znaleźć takiego specjalistę i gabinet, który go znajdzie. Czasem trauma „badania na siłę” jest tak duża, że kolejne badanie w przyjaznej atmosferze, jest wręcz niemożliwe do przeprowadzenia.

A co z Tobą drogi rodzicu (opiekunie)?

Przede wszystkim, jeśli nie wymaga tego sytuacja i specjalista nie zapyta Ciebie wprost, pozwól mówić dziecku, ono lubi mieć poczucie „sprawczości”. Nie odpowiadaj za niego, ani nie poprawiaj gdy myli literki na tablicy. W żaden sposób nie reaguj. Dziecko potrafi usłyszeć nawet cichy śmiech i westchnięcie, a to go bardzo dekoncentruje i stresuje.

Patrycja Kubik